I. Tầm quan trọng của việc kiểm tra máy toàn đạc cũ trước khi quyết định mua hay tiến hành đo đạc

Máy toàn đạc điện tử là một thiết bị trắc địa quang học – điện tử đa năng, máy được dùng để phục vụ rất nhiều các yêu cầu công việc khác nhau: đo khảo sát, thi công, lập lưới khống chế.

II. Tiến hành kiểm tra máy toàn đạc cũ

1.Kiểm tra bên ngoài:

• Các bộ phận của máy toàn đạc phải làm việc bình thường, ốc cân máy, vít vi động không bị rơ, không chặt quá.
• Máy toàn đạc phải vững chắc khi quay bộ phận ngắm, các bộ phận quang học, lưới chữ thập phải sạch và rõ.

Kiểm tra bên ngoài máy toàn đạc cũ chính là những gì mà chúng ta có thể dùng mắt thường để thấy được.

2.Kiểm tra kỹ thuật:

2.1 Kiểm tra ống thủy tròn

Đối với bọt thủy tròn chúng ta sẽ hiệu chỉnh sau khi đưa bọt thủy dài vào chính xác. Và cũng dùng tăm chỉnh đưa bọt thủy vào giữa.

2.2 Kiểm ống bọt thủy dài:

• Đặt máy tại vị trí thật chắc chắn, tiến hành cân bằng máy theo các bước như sau: Đặt thân máy song song với 2 ốc cân, xoay ngược chiều nhau đưa bọt thủy dài vào giữa, sau đó qua máy một góc 90° dùng ốc cân thứ 3 đưa bọt thủy dài vào giữa. Sau đó quay máy một góc 180° và kiểm tra bọt thủy dài. Nếu bọt thủy nằm giữa hoặc nằm trong phạm vi cho phép thì không phải hiệu chỉnh. Nếu lệch ra khỏi vị trí khắc vạch thì ta tiến hành hiệu chỉnh.
• Hiệu chỉnh bằng cách dùng tăm chỉnh máy đưa bọt thủy vào giữa, và tiến hành thao tác cân máy như từ đầu và kiểm tra lại.

Kiểm tra ống bọt thủy dài là bước quan trọng trong việc kiểm tra máy toàn đạc cũ 

2.3. Kiểm tra trục ngắm của bộ phận dọi tâm:

• Đặt máy lên chân máy cân bằng máy thật chính xác. Đánh dấu 1 điểm dưới mặt đất thông qua kính dọi tâm. Nhìn qua kính dọi tâm, hiệu chỉnh các ốc cân đưa ảnh tâm dấu về trùng tâm của kính dọi tâm.
• Xoay 180° nếu ảnh tâm dấu  vẫn nằm ở tâm kính dọi tâm thì không cần hiệu chỉnh, nếu nằm ngoài thì hiệu chỉnh như sau: Kiểm tra trục ngắm của bộ phận dọi tâm: Đặt máy ở vị trí cân bằng rồi quay máy quanh trục của nó. Nếu tâm mốc trùng với tâm của bộ phận dọi tâm trên máy dù ở bất kỳ vị trí nào, như vậy là ok

2.4 Kiểm tra màng chỉ chữ thập:

 2.5 Kiểm tra bọt thủy điện tử:

Tính toán phải thỏa mãn điều kiên sau đây:

2.6 Kiểm tra sai số trục ngắm của ống kính (2C):

• Máy đang ở mặt thuận (F1) ngắm vào mục tiêu A sau đó quy góc bằng về 0000’00’’. Tiếp theo đảo kính, quay máy đi 1800 (F2) ngắm lại mục tiêu A đọc giá trị góc bằng H. Sau khi chúng ta cân bằng máy chính xác, ta ngắm về một mục tiêu xa
• VD: như tiêu của hệ thống chống sét chẳng hạn.

• Tính toán:  phải thỏa mãn điều kiện sau.

 

2.7. Kiểm tra sai số chỉ tiêu của bàn độ đứng (MO):

• Máy cài đặt góc đứng ở chế độ Zenith = 00 và đang ở mặt thuận (F1) ngắm vào mục tiêu A đọc giá trị góc đứng V1. Sau đó đảo ống kính quay máy đi 1800 ngắm lai mục tiêu A đọc giá trị góc đứng V2 .
• Nguyên nhân: Khi trục ngắm nằm ngang thì vạch khắc bàn độ đứng (00 -1800) hay (900 -2700); (00 -00) lại không trùng với vạch chuẩn đọc số hoặc vạch “0” trên thang đọc số

• Thao tác: Đặt máy trên chân máy, cân bằng chính xác, chọn một mục tiêu ở xa và rõ

• Tính toán: phải thỏa mãn điều kiện sau:

 

2.8 Kiểm tra việc đo khoảng cách:

• Thực hiện phép đo và so sánh kết quả đo của máy d’ với độ dài cạnh chuẩn d.
• Sơ đồ thực hiện phép đo:

 
Sơ đồ thực hiện kiểm tra đo khoảng cách